Խառը թվեր

Առաջադրանքներ

· Խառը թիվը ներկայացրեք բնական թվի և կանոնավոր կոտորակների գումարի տեսքով․

Օրինակ՝ 2𝟑𝟓=2+𝟑𝟓

15𝟐𝟓=15+2/5

110𝟑𝟕=110+3/7

2𝟗𝟏𝟏=2+9/114

· Թվերի գումարը գրի առեք խառը թվի տեսքով․

Օրինակ՝ 4+𝟏𝟓=𝟒𝟏𝟓

 

12+𝟑𝟏𝟓=12 3/15

117+𝟕𝟐𝟓=117 7/25

120+𝟏𝟑𝟏𝟏𝟓=120 13/115

· Անկանոն կոտորակը գրենք խառը թվի տեսքով․

Օրինակ՝ 19։2=9(1մն․)

𝟏𝟗𝟐=9𝟏𝟐

 

𝟑𝟐𝟑=3 2/10

𝟏𝟐𝟓=5 2/2

· Խառը թիվը գրենք անկանոն կոտորակի

Օրինակ՝ 4𝟏 𝟐=𝟒‧𝟐+𝟏𝟐=𝟗𝟐

 

2𝟕𝟏𝟐=2×12+7 31/12

5𝟗𝟑𝟎=5×30+9=159/30

7𝟏𝟏𝟑𝟎=7×30+11=221/30

3𝟏𝟓𝟐𝟐=3×22+15=81/22 2 1/3=2×3+1=7/3 3 2/5=3×5+2=17/5 4 1/7=4×7+1=29/7 5 2/11=5×11+2=57/11 3 3/7=3×7+3=24/7 2 7/14=3×14+7=49/14 3 5/13=3×13+5=44/13 3 7/15=3×15+7=52/15 4 6/13=4×13+6=42/13

Խառը թվերի գումարումը

Խառը թվերը գումարելու համար պետք է առանձին-առանձին գումարել նրանց ամբողջ մասերը և կոտորակային մասերը, ապա ստացված արդյունքները գումարել իրար։

Օրինակ՝

236+126 =(2+1)+( 36+26)=3+56=356

3516+434=(3+4)+(516+34)=7+5+1216=7+1716=7+1116=(7+1)+ 116=8+116=8116

Առաջադրանքներ

● Գումարեք խառը թվերը․

Օրինակ՝ 236+126 =(2+1)+( 36+26)=3+56=356

1246+716=19 5/6

2512+10512 =12 10/12

31324+134=4 +31/24 = 4+ 1 7/24 =5 7/24

437+1125 =15 29/35

12325+617100 =18 29/100

9211+523 =14 28/33

2037+1514 =21 11/14

20112+8724 =28 9/24

378+534= 8 +13/8 = 8+ 1 5/8 = 9 5/8

259+1123 = 13 11/9 = 13+14 =14 2/9

925+81417 13/20

678+115 7 43/40 7+1=9 9 3/40

2547+31514 56 13/14

27925+82725=109 16/25

37925+4156=78 179/150 78/1=79 79 29/150

12412+32834=452 5/4 452+1=453 453 1/4

661324+721128= 138 364 628/ 672

45712+632336 108 47/36 108+1=109 11/36

621715+443845 1064 32/45

 

● Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում կստացվի հավասարություն։

Օրինակ՝

∗−125=467 ,

*=467+125=(4+1)+( 67+25)=5+( 6‧57‧5+2‧75‧7)=5+( 3035+1435)=5+30+1435=5+4435=54435

44435−125=467

12 45/50−8310=435

● Հաշվիր 225 մ, 335 մ և 423 մ կողմերով եռանկյան պարագիծը։ 9 25/15

● Եռանկյան կղմերի երկարություններն են՝ 325սմ, 479սմ և 513սմ։ Ստուգե՛ք, որ եռանկյան ցանկացած երկու կողմերի երկարությունների գ

Արագած լեռ

Արագածի անվան ծագումը կապվում է Հայկի որդի Արամանյակի հետ: Մեկ այլ վարկածով՝ Արագածը կոչվել է Արա աստծո անունով և նշանակում է Արայի գահ: Լեռը Հարավային Կովկասի ամենաբարձր գագաթն է և մշտակապես գտնվում է լեռնագնացների և բնագետների ուշադրության կենտրոնում: Լեռան գագաթից կարելի է տեսնել Փոքր և Մեծ Կովկասի լեռնաշղթաների մեծ մասը:

 

Արագածը հայտնի է իր եզակի բնությամբ՝ ալպիական մարգագետիններով և սառնորակ աղբյուրներով։ Հեռավոր անցյալում լեռան վրա հրաբխի ժայթքումից առաջացած խառնարանը՝ աշխարհի ամենամեծ խառնարաններից է։ Արագած բարձրանալու լավագույն ժամանակը հունիսից օգոստոս ընկած ժամանակահատվածն է, երբ լեռնային արահետները չոր են և անվտանգ: Ձմռանը, երբ լանջերը ծածկված են ձյունով, միայն պրոֆեսիոնալ լեռնագնացներն են դահուկներով հաղթահարում բարձունքը։

 

Վերջին տարիներին Հայաստանում ակտիվորեն զարգանում է արշավային զբոսաշրջությունը: Զարմանալի չէ, որ այս «լեռնային կղզին» անդիմադրելի է նրանց համար, ովքեր սիրում են բարձունքներ նվաճել:

 

Արագածոտնի մարզի տեսարժան վայրերը

Մարզը կարող է պարծենալ այնպիսի անձեռնմխելի և կիսավեր միջնադարյան հուշարձաններով, ինչպես Ամբերդի ամրոցը, միջնադարյան վանքեր Սաղմոսավանքը և Հովհանավանքը: Հայոց այբուբենի հիմնադիր Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանը գտնվում է Օշական գյուղում՝ Արագածոտնի մարզկենտրոնից ոչ հեռու: Հայերի համար այս վայրը հանդիսանում է ազգային սրբատեղի:

 

Արագածոտնի մարզում է գտնվում նաև Բյուրականի հայտնի աստղադիտարանը, որը հիմնադրել և ղեկավարել է ականավոր հայ գիտնական և աստղագետ Վիկտոր Համբարձումյանը։

 

Աշտարակ

 

Աշտարակը Արագածոտնի մարզի վարչական կենտրոնն է: Այն գտնվում է Քասաղ գետի ձախ ափին։ Քաղաքի անվանումը առաջին անգամ հիշատակվել է 9-րդ դարում: Քաղաքը գտնվում է Երևանին մոտ, այնպես որ շատ հեշտ է այնտեղ հասնել մեքենայով կամ տաքսիով:

 

Աշտարակի տեսարժան վայրերը

Առաջին վայրը, որը հարկավոր է այցելել Աշտարակում՝ գլխավոր հրապարակն է: Այնտեղ է կանգնեցված Ներսես Աշտարակեցու գեղեցիկ արձանը: Վերջերս հրապարակի կենտրոնում տեղադրվել են նաև ծառերի տեսքով գեղեցիկ շատրվաններ: Հրապարակի հարևանությամբ է գտնվում հայ մեծ արձակագիր Վարդգես Պետրոսյանի արձանը:

 

Աշտարակում է գտնվում Պերճ Պռոշյանի տուն-թանգարանը։ Եվ, իհարկե, Աշտարակի ամենահիասքանչ տեսարժան վայրերից են կիրճի եզրին ծվարած Կարմրավորի, Ծիրանավորի և Սպիտակավոր երեք հնագույն եկեղեցիները։Քաղաքի ամենահին տները գտնվում են այս հատվածում:

 

 

Թալին

 

Թալին քաղաք Հայաստանի Արագածոտնի մարզում։ Երևան քաղաքից 68 կիլոմետր հեռավորության վրա։

Քաղաքային համայնք Թալինի տարածաշրջանում։ Նախկինում եղել է Թալինի շրջանի վարչական կենտրոնը։ Նախկինում ունեցել է Թալինա, Թալին Մեծ, Թալին Վերին, Թալնո ոտն, Հայի Թալին, Տալին անվանումները։ Թալին է վերանվանվել 1978 թվականին։ 1964 թվականից դարձել է քաղաքատիպ ավան, իսկ 1995 թվականի վարչատարածքային ռեֆորմից հետո դարձել է քաղաք։Թալին քաղաքի քաղաքապետ դարձավ Գուրգեն Գրիգորյանը աշխատելով մինչև 2002 թվականը, նրան հաջորդեցին ևս երկու քաղաքապետ։ Երևան քաղաքից գտնվում է 68 կմ հեռավորության վրա, մարզկենտրոնից՝ 48 կմ։ Այստեղով է անցնում Երևան-Գյումրի միջպետական նշանակության ավտոմայրուղին։

 

Հնում մտել է Այրարատ աշխարհի Արագածոտն գավառի մեջ։ Հնագիտական պեղումներից պարզվում է, որ Թալինը բնակելի է եղել մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակում, իսկ ըստ Թովմա Արծրունու «Պատմության», Թալինը հիմնադրել է Անանիոս Բագրատունի իշխանի կողմից 9-10-րդ դարերում։ Այն Թալինա անունով հիշատակվում է Պտղոմեոսի կողմից՝ 2-րդ դար։

 

Սկսած 7-րդ դարից հաճախ հիշատակվում է, երբեմն որպես գյուղ, երբեմն էլ որպես ավան կամ քաղաք։ Քաղաքում կառուցված է Սբ. Աստվածածին կամ Փոքր եկեղեցին, որը կառուցվել է 689 թվականին Ներսեհ պատրիկ Կամսարական իշխանի կողմից։ Քաղաքից հարավ գտնվում է միջնադարյան քարավանատունը, բերդը։ Ըստ ուսումնասիրությունների, բերդը կառուցվել է 7-րդ դարում Կամսարական նախարարական տոհմի ներկայացուցիչների կողմից։ Բերդի նշանակությունը մեծ է եղել 16-րդ դարից սկսած, երբ թուրք-պարսկական պատերազմների ժամանակ այն արևմուտքից պաշտպանել է Երևանի մատույցները։

Թալին

Թալինի մասին կան տարբեր ավանդություններ։ Օրինակ մի Թալին անունով աղջկա մասին։ Ասում են եղել է մի Թալին անունով աղջիկ, որը եղել է արքայադուստր։ Նա սիրել է մի գյուղացի տղայի։ Նրա հայրը ուզում էր, որ իր արքայադուստր աղջիկը ամուսնանա մի արքայազնի հետ։ Հայրը աղջկան ամուսնացնում է արքայազնի հետ։ Աղջիկը չի ներում հոր արարքը և իրեն ժայռից գցում է ցած։

 

Վաղ միջնադարյան հայկական ճարտարապետության եզակի հուշարձաններից է: Գտնվում է Թալին քաղաքի հյուսիսային մասում: Համալիրը բաղկացած է Կաթողիկե և բազիլիկ եկեղեցիներից, պալատական կառույցից և գերեզմանոցից:

 

Կաթողիկե եկեղեցի (կամ Թալինի մեծ տաճար): Կառուցումը վերագրվում է Կամսարական իշխաններին: Տաճարի մասին պատմական, վիմագրական տեղեկություններ չեն պահպանվել: Ըստ ճարտարապետական առանձնահատկությունների վերլուծության, Կաթողիկեն թվագրվում է VII դ.: Ունի հինգ մուտք՝ մեկը արևմուտքից, երկուական՝ հյուսիսից և հարավից: Կառուցված է սև և կարմիր սրբատաշ տուֆ քարով: Կաթողիկեն առանձնանում է իր արտաքին հարուստ դեկորատիվ հարդարանքով՝ լուսամուտների քանդակազարդ պսակներով, քիվերով, արևմտյան ճակատի ինքնատիպ լուծումով: Տաճարի ներսում պահպանվել են որմնանկարչության մնացորդներ, որոնց պատվիրատուն Մովսես Եկեղեցապանն է, ինչի մասին վկայում է եկեղեցու ներսում պահպանված արձանագրությունը

Համացանցի օգնությամբ տեղեկություններ հավաքիր Արագածոտնի մարզի տեսարժան վայրերի մասին։

 

Դաշտադեմի ամրոց

 

Հանդիպում է նաև Դաշտադեմի ամրոց, Քաղենիի ամրոց, Քաղենիի բերդ, Թալինի բերդ, Ներքին Թալինի բերդ, Փոքր Թալինի բերդ տարբերակներով:

Քաղենիի ամրոցի խոշոր համալիրը գտնվում է Դաշտադեմ գյուղի հարավային եզրին։ Ենթադրվում է, որ այն կառուցվել է ուրարտական ամրոցի տեղում` Կամսարականների օրոք։ Միջնադարյան դղյակը, ի տարբերություն հայկական լեռնաշխարհի մնացած ամրաշինական համակարգերի, զուրկ է եղել բնական պաշտպանությունից և ապավինել է իրեն շրջափակող հզոր պարիսպներին:

 

Ամրոցի-համալիրի տարածքում կան երկու եկեղեցիներ` 7-րդ դարի եկեղեցին, որը գտնվում է ամրոցի արտաքին բերդապարսպի հարավ-արևելյան մասում (այժմ պահպանված միայն հիմնապատերը) և հյուսիսային պատին կից է միանավ Սուրբ Սարգիս (10-րդ դար) սրբատաշ կարմիր տուֆից թաղածածկ եկեղեցին: Ամրոցն ունի ստորերկրյա գաղտնուղի, որն սկիզբ է առնում պարսպի հարավ-արևմտյան պատի կենտրոնից և հասնում արևմտյան կողմի ձորակը: Այս ամենը վկայում են, որ Դաշտադեմի ամրոցը քաղաքական-վարչական կենտրոն լինելուց բացի եղել է նաև Հայաստանի պաշտպանական կարևոր վայրերից մեկը:

 

 

Արագածոտնի մարզի Աշտարակի տարածաշրջանի Կոշ (Կվաշ) գյուղից հյուսիս բլրի գագաթին գտնվում է մի ամրոց, որը կրում է Կոշ անունը, այն թվագրվում է 13-րդ դարով։ Ամրոցն ունի ուղղանկյուն, անկյուներով hատակագիծ, կառուցված է մաքուր տաշած տուֆի խոշոր քարերով, իսկ ստորին մասը՝ կոպտատաշ բազալտով։

 

Կոշ գյուղից հարավ խճուղու եզրին կանգուն է կարմիր տուֆից կերտված խաչքար-հուշարձան 1195 թվականին բարձրությունը 6,8 մ։ Ըստ արձանագրության՝ նվիրված է Արագածոտնի գավառը սելջուկյան թուրքերից ազատագրելուն։

 

Ամբերդ ամրոց-համալիրը Հայաստանի անառիկ ամրոցներից մեկն է: Այն կառուցվել է Արագած լեռան լանջերին և գտնվում է ծովի մակարդակից 2300 մետր բարձրության վրա։ Դեպի ամրոց տանող ճանապարհը անմարդաբնակ է, այն նրբորեն միախառնվում է բլուրներ հետ, իսկ Ամբերդի բարձունքից հրաշալի տեսարան է բացվում դեպի հորիզոն։

Երկհարկանի կառույցն ունի նաև փառահեղ սանդուղքներ, իսկ պատերից վեր են խոյանում ամրոցը պաշտպանող հզոր աշտարակները։ Ամբերդի ամրոցի արտաքին ճարտարապետությունը պարզ է և արտահայտիչ՝ կորընթարդ ձևավորված գմբեթներով և հզոր աշտարակներով։

 

 

 

Почему бабушка запретила внуку трогать пароходик?

Это для бабушки дорогая память.

Как называется памятная вещь?

Памятная вещь называется паре пароходик.

Почему бабушка оставила пароходик на виду?

Он попросил оставить пароходик.

Что делает Боря чтобы выманить человечков из парохода?

Он хотел притвориться спящим.

Зачем мальчик хотел намочить тряпочку чернилами?

Он хотел увидеть их следы.

Куда могли пропасть хлеб и кусочек конфеты?

Что подстегивало интерес мальчика?

Интерес мальчика подстегивали человечки.

Как Боре удалось изобразить больного?

Он сказал, что у него голова болит.

Обнаружил ли мальчик человечков?

Мальчик не обнаружил человечков.

Что почувствовал Боря, когда сломал дорогую для бабушки вещь?

У него руки дрожали.

Почему мальчик плакал, когда появилась бабушка?

Ему было стыдно.

Поверит ли бабушка внуку в следующий раз?

Нет, не поверит.

Любознательность и любопытство — в чем разница?

Любознательность – желание исследовать, изучать все новое

любопытство – когда суешь свой нос в чужие дела

Почувствовал ли Боря свою вину?

Да он почувствовал.

Как бы вы повели себя в аналогичной ситуации?

Я бы послушал свою бабушку

Какое другое название можно придумать к рассказу?

Любопытство.

Какая была бабушка в рассказе?

Бабушка в рассказе была злая.

Каким показан в рассказе мальчик?

Что будет дальше, по вашему мнению , после того, как мальчик признается бабушке?

Бабушка накажет его.

Чему научил вас рассказ?

Тому, что надо слушаться взрослых.

 

Вставить пропущенные буквы:

Цирк был круглый, большой. У парадного подъезда висели афиша и плакаты. На них нарисованы борцы с огромными мускулами. Вдруг под звуки оркестра на арене появляется блестящая лошадка с наездницей. Девушка прыгает через обручи и радостно машет изящной рукой. Цирк самое чудесное место в мире . Мальчик не может теперь думать иначе.

1. Ի՞նչ կարևոր քայլեր կատարեց Արշակ II­ը երկրի կյանքը կարգավորելու և պետությունը ամրապնդելու համար։

Նրա նախաձեռնությամբ գումարված եկեղեցական ժողովում կանոններ են սահմանվում, որոնք կարգավորում էին երկրի և՛ եկեղեցական, և՛ աշխարհիկ գործերը։

 

2. Ո՞վ դարձավ Հայոց կաթողիկոս այդ ժամանակ։

Հայոց կաթողիկոս է դառնում Ներսես Մեծը։

3. Մի անգամ էլ կարդացե՛ք Արշակի ու Շապուհի մասին պատմությունը։ Դրանով ի՞նչ է ցանկանում ասել մեզ պատմիչը։

Հյական հողի վրա մենք դառնում ենք ավելի վստահ։

4. Ինչո՞ւ Հռոմեական կայսրությունը Պապ թագավորի նկատմամբ թշնամական դիրք բռնեց, ինչո՞վ ավարտվեց դա։

Նա զարգացնում և հզորացնում էր իր երկիրը։ Նրան սպանեցին։

Խառը թվերի համեմատումը

Եթե խառը թվերի ամբողջ մասերը տարբեր են, ապա ավելի մեծ է այն խառը թիվը, որի
ամբողջ մասն ավելի մեծ է։
Օրինակ՝
4< 5, քանի որ 4 < 5
Եթե խառը թվերի ամբողջ մասերը նույնն են, ապա ավելի մեծ է այն խառը թիվը, որի
կոտորակային մասն ավելի մեծ է։
Օրինակ՝
4 > 4, քանի որ 4 = 4 և >

Առաջադրանքներ

Համեմատեք կոտորակները
1
𝟕
𝟑𝟎
< 7
𝟏
𝟑

15 𝟒
𝟑𝟎
< 15𝟏
𝟐

12𝟏𝟏
𝟑𝟎
= 12𝟏𝟏
𝟑𝟎

50𝟏𝟓
𝟐𝟐
> 50 𝟓
𝟐𝟐

5
𝟗
𝟑𝟎
< 10𝟏
𝟐

18𝟏
𝟑
> 18𝟐
𝟕

13𝟏𝟓
𝟐𝟐
< 14𝟑
𝟒

1
𝟗
𝟑𝟎
< 7
𝟏𝟓
𝟑𝟎

25 𝟕
𝟑𝟎
< 25𝟏
𝟒

32𝟏𝟏
𝟑𝟎
> 32 𝟏
𝟑𝟎

50 𝟓
𝟐𝟓
< 50𝟏𝟓
𝟐𝟓

4
𝟗
𝟐𝟓
> 4
𝟏
𝟒

8
𝟓
𝟔
> 8
𝟐
𝟕

13 𝟓
𝟐𝟐
< 14 𝟑
𝟒𝟏

 

18 3/=7×18+=126

7  9\5= 9×7+5=68

17 3\2=3×17+5=56

11

Ուշադի՛ր կարդա և կատարի՛ր առաջադրանքները։

 

Առաջին հայացքից ուղտը տարօրինակ ու ծիծաղելի է թվում։ Նա սառը, անտարբեր, աղմկարար է։ Ուղտին նաև անապատի նավ են անվանում։ Այս դիմացկուն կենդանին լավ հարմարվել է անապատային կյանքին։ Նրա ոտքերին հաստ կոշտուկներ կան, և արևից շիկացած ավազից ուղտը չի տառապում։ Երկար ու խիտ բուրդը օգնում է դիմանալու ցերեկվա շոգին ու գիշերվա ցրտին։ Ուղտերը շատ յուրօրինակ շուրթեր ունեն, դրանք օգնում են նրան հեշտ արածել: Ուղտը կարող է ուտել ամեն-ամեն ինչ, անգամ շատ կոշտ փշեր, և նրա շուրթերը ոչ մի դեպքում չեն վնասվում: Ուղտի բարձրությունը երկու, երկարությունը՝ երեք մետր է։ Կշռում է մինչև հինգ հարյուր կիլոգրամ։

 

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից: Կան մարդիկ, ովքեր կարծում են, որ ուղտն, իրոք, չափազանց գեղեցիկ կենդանի է:

 

Ուղտերը կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: Թեև շատերին թվում է, թե ուղտն իր սապատներում ջուր է հավաքում, բայց իրականում այնտեղ ճարպեր են կուտակված, որի օգնությամբ ուղտը կարգավորում է իր մարմնի ջերմաստիճանը չափազանց շոգ ու ցուրտ եղանակին:

 

Նրանք կարող են փակել իրենց քթանցքները՝ պաշտպանելով քամուց ու ավազից, երբ կամենան:

 

Եթե ուղտը որոշի պառկել քնելու կամ պարզապես հանգստանալու, նրան ոչ մի կերպ հնարավոր չի լինի տեղից հանել, դա վեր է ցանկացած մարդու ուժերից: Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել:

 

Ուղտերը յուրաքանչյուր ոտքով կարող են հարվածել միանգամից չորս տարբեր ուղղությամբ: Նրանց մորթին անդրադարձնում է արևի ճառագայթները և պաշտպանում է նրանց անապատի տապից:

 

Եվ վերջապես ուղտերի ամենաինքնատիպ առանձնահատկության մասին: Եթե փորձեք ձեռք առնել ուղտին ու կամ «հոգու հետ խաղալ», բառացիորեն ձեր մաշկի վրա կզգաք ուղտի բարկությունը. նա այնպիսի տհաճ հոտով մածուցիկ նյութ կթքի ձեզ վրա, որ ոչ մի դեպքում չեք կարողանա մոռանալ: Այնպես որ, պարզապես խուսափեք նրանց բարկացնելուց:

1. Պատասխանեիր հարցերին՝

Ո՞ր բառից է առաջացել ուղտի միջազգային անվանումը։

Ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից:

 

Ինչո՞վ է սնվում ուղտը։

Ամեն ինչով

Ինչպիսի՞ն են ուղտի չափերը։

Ուղտի բարձրությունը երկու, երկարությունը՝ երեք մետր է։ Կշռում է մինչև հինգ հարյուր կիլոգրամ։

 

Ինչպե՞ս է ուղտը կարգավորում իր մարմնի ջերմաստիճանը։

Ճարպերի օգնությամբ

2. Տեքստից օգտվելով ավարտի՛ր նախադասությունները։

 

Ուղտը կարող է մի քանի օր ոչինչ չուտել, որովհետև ճարպեր են կուտակված։

 

Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչ ինքը չկամենա դա անել:

 

3. Գտի՛ր ճիշտ վերջաբանը և գրի՛ր առածները։

 

Ուղտը ձագ ծնեց՝ աննկատ անցավ, հավը ձու ածեց՝ աշխարհն իմացավ։

 

Ուղտը մոտիկ է արածում, բայց հեռուն է տեսնում։

 

4. Տեքստից դո՛ւրս գրիր ուղտերի մասին պատմող ամենազարմանալի տեղեկությունը։

չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: Թեև շատերին թվում է, թե ուղտն իր սապատներում ջուր է հավաքում, բայց իրականում այնտեղ ճարպեր են կուտակված, որի օգնությամբ ուղտը կարգավորում է իր մարմնի ջերմաստիճանը չափազանց շոգ ու ցուրտ եղանակին:

5. Տրված բառերից առաջ հատկանիշ ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

 

փափուկ բուրդ

 

խոտակեր կենդանի

 

մեծ ուղտ

 

ցուրտ եղանակ

 

6․ Լրացրու բաց թողած տառերը՝ առա-ին, կես-ր, բար-րություն, վեր-լակ, հոր-ղբայր, դաս-նկեր, տար-րինակ, ան-գուտ

առաջին,

կեսօր,

բարձրություն,

վերելակ,

հորեղբայր,

դասընկեր,

տարօրինակ,

անօգուտ

ննի՛ր տրված և փորձի՛ր պարզել, թե նշված թվականներից որո՞նք կից (միա միա) գրություն ունեն, և ՝ ՝ հարադիր (աոանձին):

Ա. Տա ք

 

Բ. Հարյուր մեկ, երկու ք ք, հինգ վեց հարյուր երե երե երե երե երե չոր միլիարդ միլիոն յոթ հարյուր հազար վեց հարյուր յոթանա և այլն: առանձին

 

2․ Տրված թվականները գրի՛ր բառերով:

 

65, վատցունհինգ 48, քառա 107 հարյուր, 93, 6087, վեց ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ ութ երեք հարյուր հարյուր

 

3. Պարզի՛ր, թե ինչպե՞ս է գրվում ինը:

 

— Ինն անգամ վաթսո՞ւն,- կրկնեց նա:

 

Ինը տարի է՝ ընկերություն ենք անում:

 

Ինը քսանից տասնմեկով է փոքր:

 

Երկուսին գումարած ութ՝ ինը կլինի՞:

 

Ինն ես ասում, բայց երկուսին գումարած ութ՝ տասը կլինի:

 

Ինն ինչի՞ց է մեծ:

 

Իննսուն տարի՞ է տևել այդ պատերազմը, թե՞ հարյուր:

 

Տատս իննսունմեկ տարեկան է:

Գրվում է ինը քանի, որ հաջորդ բառը սկսվում է բաղաձայնով։

 

4. Գրի՛ր, թե ինչ պարզեցիր իննի գրության մասին։

հաջորդ բառը սկսվում է ձայնավորով։

Раскройте скобки.

С хорошим попутчиком и дорога короче. Ласковое слово лучше мягкого пирога. Летит орлица по синему небу. Зимний вечер в небе синее звезды зажег. Мы гуляли под летним теплым дождём по морскому песчаный берегом.

 

2. Запишите ответ, употребляя в нем данные в скобках словосочетания в нужной форме.

 

Как долго стучал по дереву дятел? С раннее утро до Позднова вечера. Откуда и куда летела пчелка? ( Из пчелиного улей, к, душистому клеверу). Где и куда плыл корабль? ( по Синее мору, мимо, скалистава острова, к далекий горизонт). Чему радовались дети? ( соленному Ясное утро, зимнему , пушистому снегу).

Ուսումնական գարուն․ 5 դասարան

Սիրելի՛ սովորողներ, սկսվել է գարնանային ուսումնական արձակուրդը: Այն հնարավորություն կտա ամրապնդել ձեռք բերված գիտելիքները և լրացնել բացթողումները։

1)Կոտորակները բերեք ընդհանուր հայտարարի

1250 և 625=24/50

 

613 և 42=64/26

 

712 և 510=65/60

 

2)Կրճատեք կոտորակները

1535=3/7

2821=4/3

1015=2/3

25100=1/4

 

3) Համեմատեք կոտորակները 64>218 38>618

614>1014 614< 6124

 

4)Անհրաժեշտության դեպքում թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով գտեք նրանց ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը:

25 և 50=25

9 և 11=1

35 և 40=5

5) Անհրաժեշտության դեպքում թվերը պարզ արտադրիչների

վերլուծելով գտեք նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։

4 և 11=44

4 և 240=960

35 և 60=2100

6. Կատարեք կոտորակների գումարում

12+23=7/6

 

25+17=19/35

7. Կատարեք կոտորակների հանումը

 

712−518=11/36

 

65−1115=7/15

 

8. Կատարե՛ք բազմապատկումը․

83𝑥94=72/12

 

1514𝑥53=75/42

9. Կատարեք կոտորակների բաժանում

145։83=42/40

408։83=120/68