1.Լուծել հավասարումը

 

x4=83

 

X = 4 x 8 : 3 = 32 : 3 = 10.2/3

 

7x=95

 

X = 7 x 5 : 9 = 35 : 9 = 3.8/9

 

8x=23

 

X = 8 x 3 : 2 = 24 : 2 = 12

 

54=x8

 

X = 5 x 8 : 4 = 40 : 4 = 10

 

105=x2

 

X = 2 x 10 : 5 = 20 : 5 = 4

 

2.Կատարել գործողություն

 

43—13 x 4+34= 1 x 19/4 = 19/4

 

310+23 x 1013= 9 + 20/30 x 10/13 = 29/30 x 10/13 = 29/3 x 1/13 = 29/39

 

827+418-737= 58/7 + 33/8 — 52/7 = 464 + 231 + 416/56 = 1111/56

 

937+847-737= 66/7 + 60/7 — 52/7 = 126 — 52/7 = 74/7

 

 

 

3.Լուծել հավասարումը

 

4(x + 6) + 2(x — 7) = -8

 

4X + 24 + 2x — 14 = -8

 

6X + 10 = -8

 

6X = -18

 

X = -3

 

6(x — 2) = 2(x — 5) — 6

 

6X — 12 = 2X — 16

 

6X = 2X — 4

 

4X = -4

 

X = -1

 

3(x + 3) = 8

 

3X + 9 = 8

 

3X = -1

 

X = -1/3

 

2(x — 3) — 4(x — 3) = 6

 

2X — 6 — 4X — 12 = 6

 

-2X — 18 = 6

 

-2X = 24

 

-X = 12

 

X = -12

 

6(x — 2) — 6(x — 1) = -6

 

6X — 12 — 6X — 6 = -6

 

0X — 12 — 6 = -6

 

X = 0

 

5(x + 3) = -25

 

5X + 15 = -25

 

5X = -40

 

X = -8

 

6տրակտոր 9 օրում վարում են 216 հա տարածք: 4տրակտորը 4 օրում քանի հա կվարի: 5 տրակտորը քանի օրում կվարի 200 հա տարածք:

1տ 9օր = 36հա

 

1տ 1օր = 4հա

 

4տ 1օր = 16հա

 

4տ 4օր = 64հա

 

5տ 1օր = 20հա

 

5տ 10օր = 200հա

նկարում պատկերված են երեք շրջանագծեր։ Երկու փոքր շրջանագծերի կենտրոնների հեռավորությունը 8 սմ է։ Որքա՞ն է ամենամեծ շրջանագծի շառավիղը, եթե ամենափոքրինը 3 սմ է։

8 + 3 = 11

 

 

 

Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 65,103 ⋅ 10 = 651.03

 

գ) 7,393 ⋅ 10000 = 73930

 

ե) –59,32 ⋅ 10 = -593.2

 

բ) 0,329 ⋅ 1000 = 329

 

դ) 0,999 ⋅ 100 = 99.9

 

զ) –0,00018 ⋅ 100 = -0.018

 

Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 35,707 ։ 10 = 3.5707

 

դ) 2 ։ 10 = 0.2

 

է) –300 ։ 10000 = -0.0300

 

բ) 0,98 ։ 100 = 0.0098

 

ե) 673,1 ։ 1000 = 0.6731

 

ը) –0,06 ։ 10 = -0,006

 

գ) 1,765 ։ 1000 = -0.001765

 

զ) 829 ։ 100 = 8.29

.Նավակի սեփական արագությունը 13կմ/ժ է,իսկ գետի հոսանքի արագությունը `3 կմ/ժ :Նավակը քանի ժամում կգա և կվեռադառնա 65 կմ ճանապարհը կանգնած ջրում:Քանի ժամում նավակը կգա գետի ափին գտնմվող մի նավամատույցից մյուս նավամատույցը և կվերադառնա,եթե նրանց հեռավորությունը 64 կմ է:

ա) 65 : 13 = 5

5 x 2 = 10

 

բ) 13 + 3 = 16

 

64 : 16 = 4

 

13 – 3 = 10

 

64 : 10 = 6.4

 

4 + 6.4 = 10.4

 

2. Գյուղից մինչև քաղաք հեծանվորդը գնաց 4 ժ`20 կմ/ժ արագությամբ:

 

Ա)Որքան ժամանակում նա կանցնի վերադարձի ճանապարհը, եթե արագությունը մեծացնի 5 կմ/ժ-ով:

 

4 x 20 = 80

 

20 + 5 = 25

 

80 : 25 = 3.2

 

Բ) Որքան ժամանակում նա կանցնի վերադարձի ճանապարհը, եթե արագությունը փոքրացնի 4կմ/ժ-ով:

4 x 20 = 80

 

20 – 4 = 16

 

80 : 16 = 5

 

3.Գնացքը 360 կմ հեռավորությունը անցել է 4ժամում, իսկ ավտոբուսը` 90կմ-ը 2 ժամում:Ավտոբուսի արագությունը քանի անգամ է փոքր գնացքի արագությունից:

360 : 4 = 90

90 : 2 = 45

90 : 45 = 2

 

4. A վայրից B վայր ,որոնց միջև հեռավորությունը 540կմ է, միաժամանակ ուղևորվեցին երկու մեքենա` 90կմ/ժ և 60կմ/ժ արագություններով:

 

a)Երկրորդ մեքենան առաջինից քանի րոպե հետո կհասնի B վայր

540 : 90 = 6

 

540 : 60 = 9

 

9 – 6 = 3

 

3 x 60 = 180

 

b) B-ից քանի կմ հեռու կգտնվի երկրորդ մեքենան` առաջին մեքենան B հասնելու պահին:

 

540 : 90 = 6

 

9 – 6 = 3

 

3 x 60 = 180

 

5.40-ից մինչև 400 բնական թվերի մեջ 20-ի բազմապատիկ քանի թիվ կա:

 

40, 60, 80, 100, 120, 140, 160, 180, 200, 220, 240, 260, 280, 300, 320, 340, 360, 380, 400

 

19

 

6.Գտնել 70-ի պարզ բաժանարարների քանակը:

 

2, 5, 7

 

7.Գտնել (34,78) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը:

 

78 – 34 – 1 = 43

 

8. Գտնել (-14,28) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը:

 

28 – (-14) – 1 = 28 + 14 -1 = 41

 

9.Գտնել 3/4 և 5/8 թվերի գումարի հակադարձ թիվը:

 

¾ + 5/8 = 6 + 5/8 = 11/8

 

11/8 -> -11/8

 

10.Գտնել 3 հայտարարով բոլոր կանոնավոր կոտորակների գումարը:

 

1/3 + 2/3 + (-1/3) + (-2/3) = 3/3 + (-3/3) = 0

 

11.72-ը բաժանել 4:5 հարաբերությամբ:

 

4 + 5 = 9

 

72 : 9 = 8

 

8 x 4 = 32

 

8 x 5 = 40

Թվերը դասավորե՛ք աճման կարգով. – 7, 21, 0, – 40, – 6, 28, 30, – 2

-40, -7, -6, -2, 0, 21, 28, 30

Թվերը դասավորե՛ք նվազման կարգով. 50, – 37, 88, 29, – 67, – 33, – 18

88, 50, 29, -18, -33, -37, -67:

A կետից դեպի B կետն է ուղևորվել բեռնանավը, որի արագությունը 8 կմ/ժ է։ 8 ժ հետո նույն երթուղիով ուղևորվել է շոգենավը, որի արագությունը 24 կմ/ժ է։ Որքա՞ն է A և B կետերի հեռավորությունը, եթե շոգենավը B կետն է հասել բեռնանավից 16 ժ շուտ:

8 x 8 = 6416 x 8 = 128

128+

 

Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.

ա) -9 + 8 = –1

 

դ) -18 + 7 = –11

 

է) 5 + (-2) = 3

 

բ) –3 + (-3) = –6

 

ե) -12 + 2 = –10

 

ը) 25 + (-5) = 20

 

գ) –8 + (-2) = –10,

 

զ) -11 + 20 = 9

 

թ) –5 + (-6) = –11

Կատարե՛ք հանում.

ա) 34–(–7)=41

 

գ) 101 – (–8)=109

 

ե) 29 – (–11)=40

 

է) –70 – (–14)=-56

 

բ) –48–(–25)=-23

 

դ) –17 – (–34)=17

 

զ) –52 – (–2)=-50

 

ը) 82 – (–3)=85

 

Գտե՛ք գումարը.

ա) (–11) + (–2) + 6 + 5 + (–7)=

 

գ) 22 + (–14) + (–30) + (–15) + 19=

 

բ) 8 + 14 + (–21) + (–36) + (–1)=

 

7.Կատարե՛ք գումարում

 

ա) 3,82 + 41,705 = 45,525

գ) 8,903 + 152,9 = 161,803

ե) 5,51 + 6,36 = 11,87

բ) 0,921 + 4,8 = 5,721

դ) 0,0032 + 1119,69 = 1119,6932

 

Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 1 – 0,99 = 0,01

 

գ) 8.64 – 8,64 = 0

 

ե) 1.3 – 0,3 = 1

 

բ) 4,52 = 5.96 – 10,48

 

դ) 20,3 = 20.75 – 0,45

 

զ) 17,4 = (6.2–) – 11,2

 

Գնել են կոնֆետի 12 մեծ և փոքր տուփեր։ Մեծ տուփի կոնֆետների զանգվածը 800 գ է, իսկ փոքրինը՝ 500 գ։ Կոնֆետների ընդհանուր զանգվածը 6 կգ 900 գ է։ Քանի՞ մեծ և քանի՞ փոքր տուփ կոնֆետ են գնել։

 

800-500=300

12×500=6000

6900-6000=900

900:300=3Մեծ

12-3=9Փոքր

 

Տրված են երկու շրջանագծեր՝ O և O՛ կենտրոններով (տե՛ս նկ. 2) և համապատասխանաբար 56 սմ և 72 սմ շառավիղներով։ Գտե՛ք AOBO՛ քառանկյան պարագիծը։

P=56×2+72×2=256սմ

Կրկնություն

Դասարանական աշխատանք

1․ Հաշվիր արտահայտության արժեքը․

ա) 4 • (-5) • 8 • (-2) • (-4) = -1280

բ) (-5) • (-20) • 3 • (-7) • 2 =-4200

գ) (-7) • (-1) • 3 • (-5) • (-9) = 945

դ) (-1) • 1 • (-6) • (-14) • 5 =-420

2․ Հաշվիր

ա) +38 ։ (-19) = -2

բ) -60 : (-30) = 2

գ) – 72 : (+8) = -9

դ) -55 : (-5) = 11

ե) -300 : (+3) = -100

զ) +837 : (-1) = -837

է) 0 : (-14) =0

ը) -121 : (-11) = 11

թ) +39 : (-13) = -3

3․ Գրքում կա 300 էջ։ Անին կարդացել է գրքի 60%-ը։ Գրքի քանի՞ էջ դեռ պետք է կարդա Անին։
300-180=120

4․ Քարտեզի վրա տեղանքի 130 կմ-ին համապատասխանող հատվածի երկարությունը 10 սմ է:
Որոշիր քարտեզի մասշտաբը:
1:13

 

5․ Թվի 30%-ը այդ թվի ո՞ր մասն է կազմում։
30\100

6․ Ուղղանկյան պարագիծը 900մ է։ Գտիր նրա պարագծի 1%-ը։
9

7․ Խանութը ստացավ 400 կգ գազար:
Աննան գնեց ամբողջ գազարի 5 %-ը, իսկ Արմենը՝ 1%-ը:
Քանի՞ կգ գազար գնեց նրանցից յուրաքանչյուրը: 20 4

8. Հաշվիր

ա) 200-ի 10%-ը
20

բ) 500-ի 5%-ը
25
գ) 5000-ի 70%-ը
2500
դ) 10000-ի 50%-ը

500
9. Ուղղանկյան և քառակուսու պարագծերը հավասար են։ Գտիր քառակուսու կողմը, եթե ուղղանկյան չափումներն են՝ 60 սմ և 20 սմ։
40

10. Գործարանի երեք արտադրամասում աշխատում են 900 բանվորներ։ Առաջին արտադրամասում բանվորների քանակը 3 անգամ մեծ է, քան երկրորդում, իսկ երրորդում 150-ով փոքր է, քան առաջինում։ Քանի՞ բանվոր է աշխատում ամեն մւ արտադրամասում։

1 – 3x

2 – x

3 – 3x – 150

3x + x + 3x – 150 = 900

7x = 1050

3x = 450

x = 150

3x – 150 = 300

Լրացուցիչ առաջադրանք

1․ Պանիրը արժեր 1100 դրամ: Որքա՞ն է պանրի նոր գինը 5%-ով էժանանալուց հետո:
1045

2․ Գիրքն ունի 400 էջ, ես կարդացել եմ նրա 25%-ը։ Քանի՞ էջ եմ կարդացել։
300
3. Մայրուղու երկարությունը 660 կմ է։ Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ մայրուղու պատկերումը քարտեզի վրա, որի մասշտաբը 1 ։ 2․750․000 է։
24սմ

4. Որոշիր նշանը

ա) (+) : (-) : (-) : (+) = +

բ) (-) : (-) : (+) : (+) = +

գ) (+) : (+) : (+) : (-) = —

դ) (+) : (-) : (-) : (-) = —

ե) (-) : (-) : (-) : (-) = —

զ) (-) : (+) : (+) : (-) =+

5. Կատարիր գործողությունը

ա) 2/5 • 3/7 = 6\31

բ) 1/9 • 10/11=10\99

գ) 5/12 : 15/6 = 1\6

դ) 7/8 : 14/16 = 46\51
6. Գնեցին 40 դրամանոց 4 քանոն և 80 դրամանոց 3 անկյունաչափ ու վճարեցին 500 դրամ։ Որքա՞ն մանր ստացան։ 100

1. Երեխայի հասակը մինչև 7 տարեկան դառնալը փոխվել է հետևյալ կերպ

 

Geogebra ծրագրի օգնությամբ Գծե՛ք նրա տարիքից հասակի կախման գրաֆիկը։

2. Օդի ջերմաստիճանը չափել են մեկ օրվա ընթացքում։ Չափումների արդյունքները ներկայացված են հետևյալ աղյուսակում.

 

Կառուցե՛ք օրվա ընթացքում օդի ջերմաստիճանի փոփոխության գրաֆիկը։

 

3. դ նկարում պա­տկերված է մեքենայի շարժման գրաֆիկը

 

Գրաֆիկով որոշե՛ք՝

ա) քանի կիլոմետր է անցել մեքենան 5 ժամում, 180:3=60, 60×5=300

բ) շարժման սկզբնակետից ինչ հեռավորության վրա է գտնվել մեքենան 1 ժ անց,2.1/2 ժ անց, 60 120+30=150

գ) որքան ժամանակում է մեքենան անցել 90 կմ։ 1.5

4. Գնացքը A կետից մեկնել է C կետը։ Ճանապարհին այն կանգ է առել B կետում։ Այդ ամենը գրաֆիկորեն պատկերված է նկարում։

 

Գրաֆիկից ելնելով՝ պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա) Որքա՞ն ժամանակ է գնացքը եղել ճանապարհին։ 7

բ) Որքա՞ն ժամանակում է գնացքը հասել B կետը։ 2

գ) Ի՞նչ արագությամբ է գնացքը A կետից ընթացել դեպի B կետը։ 120/2=60

դ) Ի՞նչ արագությամբ է գնացքը B կետից ընթացել դեպի C կետը։ 60

ե) Որքա՞ն է տևել B կետում արած կանգառը։

5-1.5=3

5. . Խանութը կոնֆետ է ստացել, որի 1 կգ—ն արժե 2000 դրամ: Առաջին օրն այդ կոնֆետից վաճառվել է 7 կգ, երկրորդ օրը` 10 կգ, երրորդ օրը` 6 կգ, չորրորդ օրը` 5 կգ: Որոշե՛ք, թե կոնֆետների վաճառքից ի՞նչ գումար է ստացվել առաջին օրը, առաջին երկու օրում, առաջին երեք օրում, չորս օրում: Կազմե՛ք համապատասխան գրաֆիկը:

7                  10                  6           5

140000          20000         12000        10000

6. . Մեքենան 100 կմ անցնելու համար ծախսում է 10 լ բենզին: Նկատի ունենալով, որ մեքենայի բենզինի բաքի տարողությունը 80 լ է` որոշե՛ք, թե որքան բենզին կմնա բաքում, երբ մեքենան անցնի 20 կմ, 40 կմ, 60 կմ, 80 կմ: Կազմե՛ք համապատասխան գրաֆիկը”

78      76       74     72 

20        40         60      80

7. Կազմե՛ք թվային արտահայտություն՝ պատկերի մակերեսը հաշվելու համար և գտե՛ք նրա արժեքը։

35+8=43

Ինքնաստուգում
1.Կատարե՛ք բազմապատկում.
–76,32 ⋅ 10=-763,2
0,329 ⋅ 1000=329
–0,00054 ⋅ 100=-0,054
34,87⋅ 1000=34870
2. Կատարե՛ք բաժանում.
85,207 ։ 10=8,5207
5 ։ 10=0,5
–32:100=-0,32
-673,1 ։ (-100)=3,731
3.Ուղղանկյունանիստի կողերի երկարություններն են՝ 2.2/5 սմ, 1/3սմ և 1/4 սմ։ Գտե՛ք նրա ծավալը։
2.2/5×1/3×1/4=6,075
4. Կատարե՛ք գումարում
8,903 + 152,9=161,803
5,5 + 6,36=11,86
0,921 + 4,8=5,721
(–1,2) + (–3,4)=-4,6
(–0,37) + (–6,23)=-6,6
5. Կատարե՛ք հանում.
81,22 – 53,12= 28,1
17,1 – 8,256 =8,844
25 – 10,38=14,62
11,397 – 7=4,397
97,1 –0,256=96,844
6. Կատարե՛ք գործողությունը
16,7 ⋅ 0,12 =2,004
5,78⋅ 0,02=0,1156
20,024 ։ 4=5,006
76,971 ։ 0,01 =7697,1
7. Լուծե՛ք հավասարումը

6⋅(5+x)+2⋅(1-x)=62
30 + 6x + 2 – 2x = 62
6x – 2x = 62 – 30 – 2
4x = 30
x = 30/4
x = 15/2
4x-12+5x+3=81
4x + 5x = 81 + 12 – 3
9x = 90
x = 90 : 9
x = 10 

8.Երկու քաղաքների միջև եղած ճանապարհը մեքենան կարող է անցնել 5 ժամում, եթե ընթանա 80 կմ/ժ արագությամբ։ Սակայն մեքենան ճանապարհի առաջին կեսն անցել է 100 կմ/ժ արագությամբ, երկրորդը` 50 կմ/ժ։ Ինչքա՞ն ժամանակում է մեքենան անցել ամբողջ ճանապարհը։
80 x 5 = 400
400 : 2 = 200
200 : 100 = 2
200 : 50 = 4
4 + 2 = 6

1. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) (x + 324) + 18 = 555

x=555-342

x=213

դ) (x – 90) – 617 = 1000

x-90=1000+617

x=1617+90

x= 1707

բ) (x + 10) – 56 = 344

x+10=344+54­

x=398+10

x=408

ե) 136 + (x – 26) = 839

x-26=839-136

x=803+26

x=829

գ) (x – 83) + 215 = 940

x-83=940-215

x=725-83

x=642

զ) 405 + (x + 394) = 2505

x+394=2505-405

x=2100-394

x=1706

 

2. Գրե՛ք երկու կանոնավոր և երեք անկանոն կոտորակներ, որոնցից յուրաքանչյուրի հայտարարը հավասար է 18‐ի։

5/18,17/18,19/18,10/18

3. 8/9 մ երկարություն ունեցող ձեռնափայտը կազմված է երկու մասից։ Մի մասի երկարությունը 2/9մ է։ Որքա՞ն է մյուս մասի երկարությունը։

8/9-2/9=6/9

 

4. . AB հատվածի երկարությունը 14 սմ է։ Նրա վրա նշված է այնպիսի M կետ, որ AM = 9 սմ, և այնպիսի K կետ, որ BK  = 3 սմ։ Գտե՛ք MK հատվածի երկարությունը։

14 — 9 = 5
5 — 3 = 2

5. Կատարե՛ք հաշվումները, եթե a = 3.

ա) 3 ⋅ a + 386= 395

3x3+386=395
գ) (17 – a) ⋅ 3 = 42

(17-3)x3=42
ե) (78 ։ a + 99 ։ a) ⋅ 5 = 295

(78:3+99:3)x5=295

6. Կրճատե՛ք կոտորակները­

= 1/2

=1/3

=8/28

=6/5

= 41/24

7. 78 զբոսաշրջիկների համար նախապատրաստված էին վեցտեղանոց և չորստեղանոց նավակներ։ Յուրաքանչյուր չափի քանի՞ նավակ կար, եթե բոլոր զբոսաշրջիկները տեղավորվեցին 15 նավակում, և բոլոր տեղերը զբաղեցվեցին։

6×15=90

90-78=12

12:2=6

6-4=2

15-6=9

8. Կատարել գործողությունը

= 11/7

­ = 20/6

 

ՏԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐԻ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ
Պետք է, անտեսելով տասնորդական կոտորակի ստորակետը, կատարել բնական թվերի բաժանում և քանորդում ստորակետ դնել, հենց որ ավարտվի տասնորդական կոտորակի ամբողջ մասի բաժանումը։

Մի տասնորդական կոտորակը մեկ ուրիշ տասնորդական կոտորակի բաժանելու համար պետք է նախ բաժանելիի և բաժանարարի ստորակետները դեպի աջ տեղափոխել այնքան թվանշանով, քանի թվանշան որ ստորակետից հետո կա բաժանարարում, ապա կատարել բաժանում բնական թվի։

Առաջադրանքներ
1.Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 8,368 ։ 2=4,184
դ) 10,5 ։ 7=1,5
է) 11,223 : 3=3,741
բ) 17,024 ։ 4=4,256
ե) 6,25 ։ 125=0,05
ը) 374,17 : 31=12,07
գ) 0,0225 ։ 15=0,0015
զ) 10,08 ։ 24=0,42
թ) 13,041 : 23=0,567
2. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 40,25 ։ 2,3 =17,5
ե) 35,601 ։ 0,01 =3560,1
թ) 189,1 ։ 0,305 =620
բ) 4,221 ։ 0,63 =6,7
գ) 30,303 ։ 33,3 =0,91
է) 14,924 ։ 0,82 =18,2

3. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 3,87x = 7,74
7,74:3,87=2
X=2
գ) 0,32x = 0,48
0,48:0,32=1,5
X=1,5
բ) 8,13x = 24,6339
24,6339:8,13=3,03
X=3,03
դ) 7,25x = 9,425
9,425:7,25=1,3
X=1,3
4. Ուղղանկյան երկարությունը 26,53 դմ է, իսկ մակերեսը 465,8668 դմ2 է։ Գտե՛ք ուղղանկյան լայնությունը։
465,8668:26,53=17,56
5. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 52,3527 ։ 3,27=16,01
դ) (–19,558) ։ (–7,7) =2,54
է) (–0,90216) ։ 0,14 =-6,444
բ) (–32,8) ։ (–8,2) =4
ե) 0,1938 ։ 0,51 =0,38
ը) (–0,0101) ։(–10,1) =0,001
գ) 25,52 ։ (–5,5) =-4,64
զ) 2,304 ։ 7,2 =0,32
6. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) (–8) ⋅ x = –24
-24:(-8)=3
X=3
դ) (–3) ⋅ x + 1 = +22
-3x=22-1
-3x=21
-x=7
բ) (–7) ⋅ x = +42
-42:(-7)=6
X=6
ե) (+8) ⋅ x + 1 = +1
8x=-1-1
8x=0
X=0
գ) (+4) ⋅ x = –72
-72:4=-18
X=-18
զ) (–6) ⋅ x – 7 = –25
-6x=-25-7
-6x=-18
X=-3
7. Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 սմ է։ Գտե՛ք նրա ծավալը։132:12=11 11x11x11=1331
8. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 8x + 3 = 14
8x=14-3
8x=11
X=11/8
դ) 3x – 57 = 88
3x=88+57
3x=145
X=145/3
է) 6 = 11 – x
X=11-6
X=5
բ) 3x + 7 = 10
3x=10-7
3x=3
X=1
ե) 6 + 7x = 16
7x=16-6
7x=10
X=10/7
ը) 18 = 9x – 13
9x=18+13
9x=31
31/9
9. Ասում են, որ այն հարցին, թե ինքը քանի աշակերտ ունի, մեծ փիլիսոփա և մաթեմատիկոս Պյութագորասը պատասխանել է. «Իմ աշակերտների կեսն ուսումնասիրում է մաթեմատիկան, մեկ քառորդը՝ բնությունը, մեկ յոթերորդը ժամանակն անցկացնում է լուռ խորհրդածությունների մեջ, իսկ մնացած մասը 3 օրիորդներ են»։ Քանի՞ աշակերտ ուներ Պյութագորասը։
½+1/4+1/7=25/28 1-25/28=3/28 3:3/28=28

Տասնորդական կոտորակներ

Առաջադրանքներ

1. Կատարե՛ք բազմապատկում
   25,15x1000=25150

1,369×10=1369
0,001×100=0.1
7,3×1000=7300
0,12×10=1.2
0,1×100=10

461,3×100=46130
0,0045×1000=4.5

 

2. Կատարե՛ք բաժանում

12,64:100=0.1264
5,14:10=0.514
0,01:10=0.001
3,87:100=0.0387

5:10=0.5

67,2:100=0.672
12,3:1000=0.0123

0,7:10=0.07

 

3. Լուծեք հավասարում

x+3,458=75,124

75,124

3,458

71,666

x-14,25=2,47

14.25

2.47

16.72

x+2,5=7,5

3,74+x=56,74

 

56.74

3.74

6048

4. Կատարեք գումարում

2,458+7,12=9.578

15,36+7,56=22.92

89,11+0,44=85.55

5,909+0,01=5.919

8,5+78,56=87.06

86,35+2,14=88.49

5. Կատարեք հանում

7,25-1,36=5.89

45,78-32,14=1364

65,28-8,65=5663

86,012-72,66=13946

30,47-0,1=30.37

56,22-47,02=9.2

6. Համեմատեք տասնորդական կոտորակնրը

32,25 < 65,214

23,14 < 23,56

58,196 < 58,200
78,36 > 77,55

47,654 < 47,655

0,005 > 0,001

Առաջադրանքներ

1. Կատարե՛ք գումարում.

ա) 3,82 + 41,705= 45,525

3,82
+41,705
45,525

բ) 8,903 + 152,9= 161,803
152,9
8,903
161,803

գ) 5,51 + 6,36= 11,87
5,51
6,36
11,87

դ) 0,921 + 4,8=5,721
4,8
0,921
5,721

ե) 0,0032 + 1119,69=1119,6932
1119,69
0,0032
1119,6932

զ) 0,002 + 0,00017=0,00217
0,00017
0,002
0,00217

2. Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4) =-4,6
3,4
1,2
4,6

բ) (–0,37) + (–6,23) = -6,60
6,23
0,37
6,60

գ) (–1,001) + (–2,456) = -3,457
2,456
1,001

3,457

դ) (–8,75) + (–1,25) = 9,00
8,75
1,25
9,00

ե) (–4,38) + (–2,04) = 6,42
4,38
2,04
6,42

զ) (–18,203) + (–0,411) = -18,614
18,203
0,411
18,614

3. Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) 2 + 0,38=2,38
0,38
2
2,38

գ) 100 + 0,096= 100,096
0,096
100
100,096

ե) 0,836 + 10=10,836
0,836
10
10,836

բ) 1 + 15,07=16,07
15,07
1
16,07

դ) 20 + 4,097=24,097
4,097
20
24,097

զ) 5,0001 + 18=23,0001
5,0001
18
23,0001

4. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,99 = 0,01
x = 0,01 + 0,99
0,01
0,99
1,00
x = 1,00

գ) x – 8,64 = 0
x = 0 + 8,64
x = 8,64

ե) x – 0,3 = 1
x = 1 + 0,3
x = 1,3

բ) 4,52 = x – 10,48
x=4,52+10,48
10,48
4,52
15,00
x = 15,00
դ) 20,3 = x – 0,45
x = 20,3 + 0,45
20,3
0,45
20,75
x = 20,75

զ) 17,4 = x – 11,2
x = 17,4 + 11,2
17,4
11,2
28,6
x = 28,6

5. Եռանկյան կողմերի երկարություններն են` 4,11 սմ, 2,65 սմ, 3,8 սմ: Գտե՛ք եռանկյան պարագիծը:
4,11 + 3,8 + 2,65 = 10,56

4,11
3,8
2,65
10,56
Պատ․ 10,56սմ։

6. Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։
3,72 x 10 = 37,2
37,2 x 4 = 148,8
Պատ․ 148,8սմ։

7. Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը մեծացրե՛ք 10 անգամ.

ա) 7,02
7,02 x 10 = 70,2

բ) 83,204
83,204 x 10 = 832,04

գ) 20
20 x 10 = 200

դ) 0,008։
0,008 x 10 = 00,08

8. Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը փոքրացրե՛ք 100 անգամ.

ա) 32,11
32,11 : 100 = 0,3211

բ) 0,005
0,005 : 100 = 0,00005

գ) 2,32
2,32 : 100 = 0,0232

դ) 1534,1
1534,1 : 100 = 15,341

9. Գրե՛ք 24 թվի բոլոր բաժանարարները։ Քանի՞սն են դրանք։
1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24.