Բառարան՝
Մարդ-լավ մարդ
գրել-գեխեցիկ
Աշխահր-գեխեցիկ աշխահր
երաժշտություն-Բարցր երաժշտություն
Զգացմունք-սուր զգացմունք
Իզուր, հենց էնպես մարդուն նեղացնել պետք չի, որովհետեւ դա շատ վտանգավոր է։ Հանկարծ ու նա Մոցա՞րտն է։ Ու հատկապես, եթե դեռ ոչինչ չի հասցրել գրել, անգամ «Թուրքական մարշը»։ Կնեղացնեք նրան ու ոչինչ էլ չի գրի։ Մի բան չի գրի, հետո մյուսը, ու աշխարհում կպակասի գեղեցիկ երաժշտությունը, կպակասեն լուսավոր զգացմունքներն ու մտքերը, ու նշանակում է, լավ մարդիկ էլ կպակասեն։
Իհարկե, մեկ ուրիշին կարելի է եւ նեղացել՝ ամեն մեկը հո Մոցարտ չի՞։ Բայց, այնուամենայնիվ, պետք չի, հանկարծ ու…
Մի՜ նեղացրեք մարդուն, պետք չի…
Դուք էլ այնպիսին եք, ինչպիսին նա է։
Լա՜վ նայեք իրար, մարդի՜կ
Երբ երկու լիցքավորված մարմիններ բավականաչափ մոտեցնում են իրար, դրանց միջև առաջանում է կայծ և լսվում է ճայթյուն։
Շանթարգելը տեխադրում են տան կտուրին և երբ որ կայծակը խբում է շանթարգելին և տանը ոչմի վնաս չի հասում
Պետք է կզած արագ գնալ տուն։
Պողպատը, կոբալտը, երկաթը և մի քանի այլ համաձուլվածքներ մագնիսական երկաթաքարի հետ շփվելիս ձեռք են բերում մագնիսական հատկություններ:
Մագնիսի այն մասերը, որտեղ մագնիսական ազդեցությունն առավել ուժեղ է, անվանում են մագնիսական բևեռներ:
Կողմնացույցը ցույց է տալիս հարաֆ և հյուսիս արևմույտք ու
Սառնարանի վրա։
Մի թափանցիկ միջավայրից մյուսին անցնելիս լույսի տարածման ուղղության փոփոխությունն անվանում են լույսի բեկում:
Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, սովորաբար ապակե մարմինը, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով:
F կետը, որում, ոսպնյակում բեկվելուց հետո, հավաքվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները, եթե ոսպնյակը հավաքող է, կամ ճառագայթների մտովի շարունակությունները, եթե ոսպնյակը ցրող է, կոչվում է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ:
Ընկնող ճառագայթը և անդրադարձած ճառագայթը հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի հետ կազմում են հավասար անկյուններ։
Կլոր, քառակուսի, ուղանկյուն, եռանկյունի։
Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն:
25․սմ․
Հայկ և Բել (ըստ Մովսես Խորենացու) (հատված))
Բայց Հայկը չի ցանկանում ենթարկվել Բելին: Բաբելոնում ապրում էր Բել անունով մի բռնակալ: Հայկը վայելչակազմ էր, թինավետ, գանգուր մազերով, վառվռուն աչքերով, հաստ բազուկներով: Նա օրեցօր նորանոր տիրույթներ էր գրավում և ստրկացնում մարդկանց: Նա իր զավակներով և ողջ գերդաստանով գնում և բնակություն է հաստատում կանաչազարդ մի հարթ դաշտավայրում: Նա անօրինակ հպարտության տեր և ազատասեր մի դյուցազուն էր
Բաբելոնում ապրում էր Բել անունով մի բռնակալ: Հայկը վայելչակազմ էր, թինավետ, գանգուր մազերով, վառվռուն աչքերով, հաստ բազուկներով:
1.Լուծել հավասարումը
x4=83
X = 4 x 8 : 3 = 32 : 3 = 10.2/3
7x=95
X = 7 x 5 : 9 = 35 : 9 = 3.8/9
8x=23
X = 8 x 3 : 2 = 24 : 2 = 12
54=x8
X = 5 x 8 : 4 = 40 : 4 = 10
105=x2
X = 2 x 10 : 5 = 20 : 5 = 4
2.Կատարել գործողություն
43—13 x 4+34= 1 x 19/4 = 19/4
310+23 x 1013= 9 + 20/30 x 10/13 = 29/30 x 10/13 = 29/3 x 1/13 = 29/39
827+418-737= 58/7 + 33/8 — 52/7 = 464 + 231 + 416/56 = 1111/56
937+847-737= 66/7 + 60/7 — 52/7 = 126 — 52/7 = 74/7
3.Լուծել հավասարումը
4(x + 6) + 2(x — 7) = -8
4X + 24 + 2x — 14 = -8
6X + 10 = -8
6X = -18
X = -3
6(x — 2) = 2(x — 5) — 6
6X — 12 = 2X — 16
6X = 2X — 4
4X = -4
X = -1
3(x + 3) = 8
3X + 9 = 8
3X = -1
X = -1/3
2(x — 3) — 4(x — 3) = 6
2X — 6 — 4X — 12 = 6
-2X — 18 = 6
-2X = 24
-X = 12
X = -12
6(x — 2) — 6(x — 1) = -6
6X — 12 — 6X — 6 = -6
0X — 12 — 6 = -6
X = 0
5(x + 3) = -25
5X + 15 = -25
5X = -40
X = -8
6տրակտոր 9 օրում վարում են 216 հա տարածք: 4տրակտորը 4 օրում քանի հա կվարի: 5 տրակտորը քանի օրում կվարի 200 հա տարածք:
1տ 9օր = 36հա
1տ 1օր = 4հա
4տ 1օր = 16հա
4տ 4օր = 64հա
5տ 1օր = 20հա
5տ 10օր = 200հա
նկարում պատկերված են երեք շրջանագծեր։ Երկու փոքր շրջանագծերի կենտրոնների հեռավորությունը 8 սմ է։ Որքա՞ն է ամենամեծ շրջանագծի շառավիղը, եթե ամենափոքրինը 3 սմ է։
8 + 3 = 11
Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 65,103 ⋅ 10 = 651.03
գ) 7,393 ⋅ 10000 = 73930
ե) –59,32 ⋅ 10 = -593.2
բ) 0,329 ⋅ 1000 = 329
դ) 0,999 ⋅ 100 = 99.9
զ) –0,00018 ⋅ 100 = -0.018
Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 35,707 ։ 10 = 3.5707
դ) 2 ։ 10 = 0.2
է) –300 ։ 10000 = -0.0300
բ) 0,98 ։ 100 = 0.0098
ե) 673,1 ։ 1000 = 0.6731
ը) –0,06 ։ 10 = -0,006
գ) 1,765 ։ 1000 = -0.001765
զ) 829 ։ 100 = 8.29
Հայաստանը Արտաշես 1-ի հաջորդների օրոք: Արտաշես 1-ից հետո Մեծ Հայքում իշխեց նրա ավագ որդի Արտավազդ 1-ը (Ք.ա. 160-115 թթ.): Նրա իշխանության վերջին շրջանի մասին հայտնի է մի իրադարձություն: Հարևան պետություն Պարթևստանի և Մեծ Հայքի միջև տեղի է ունենում պատերազմ, որն ավարտվում է հայերի պարտությամբ: Պարթևները, հասկանալով, որ հայերը վրեժ կլուծեն, իրենց ապահովագրելու համար պահանջում են պատանդ տալ արքայազնին: Քանի որ Արտավազդ 1-ը զավակ չուներ, պատանդ է տարվում նրա եղբայր Տիգրանի որդին, որի անունը նույնպես Տիգրան էր:
Արտավազդ 1-ից հետո` մոտ Ք.ա. 115 թվականին, գահ բարձրացավ նրա եղբայր Տիգրան 1-ը: Նա իշխեց մինչև Ք.ա. 95թ.: Նրա մահից հետո արքայազն Տիգրանը վերադարձավ Պարթևստանից և, որպես վերադարձի պայման, պարթևներին զիջեց որոշ տարածքներ:
Հայոց պատմության նշանավոր գործիչներից է Տիգրան 2 Մեծը: Նա ծնվել է մոտ Ք.ա. 140 թ.: Երիտասարդ հասակում պատանդ տարվելով Պարթևստան` այնտեղ մնաց մինչև 45 տարեկանը: Պարթևական արքունիքում Տիգրանն ուներ պատվավոր դիրք: Նրա դուստրն ամուսնացել է Պարթևստանի արքա Միհրդատ 2-ի հետ:
Ք.ա. 95 թվականին վերադառնալով Հայաստան` Տիգրանը թագադրվեց Աղձնիք նահանգի մինչ այդ անհայտ մի վայրում: Հետագայում հենց այդ վայրում նա կառուցեց իր տերության նոր մայրաքաղաք Տիգրանակերտը:
Մեծ ծրագրեր իրականացնելուց առաջ անհրաժեշտ էր նախ միավորել Մեծ Հայքի թագավորությունը, ինչը չէր հաջողվել Արտաշես 1-ին: Ծոփքի թագավորությունը շարունակում էր դեռ անջատ մնալ Մեծ Հայքից: Իր թագավորության երկրորդ տարում` Ք.ա. 94 թվականին, Տիգրան 2-ը պարտության մատնեց այնտեղ իշխող Արտանես Երվանդունուն և Ծոփքը վերամիավորեց Մեծ Հայքին:
Էդմոնդե դե Ամիչիսը իտալացի գրող, քաղաքական գործիչ, լրագրող, մանկագիր և բանաստեղծ է: Հռչակվել է «Սիրտը» վիպակով, որը գրված է դպրոցականի ծրագրի ձևով։
Ջուլիոն սովորում էր ութերորդ դասարանում: Նա սև մազերով ու գունատ դեմքով տասնչորսամյա մի գեղեցիկ տղա էր՝ երկաթուղու ծառայողի ավագ որդին: Նրանց ընտանիքը մեծ էր, հոր աշխատավարձը՝ քիչ, և ծնողները դժվարությամբ էին ծայրը ծայրին հասցնում: Ուսման հարցում հայրը խիստ էր ու պահանջկոտ, քանի որ Ջուլիոն պետք է լավ սովորեր, ստանար ավարտական վկայական, աշխատանքի անցներ և օգներ հորը: Այդ պատճառով էլ տղան շատ էր պարապում ու թեև լավ էր սովորում, հայրը միշտ շտապեցնում էր ու խրախուսում որդուն: Ընտանիքի կարիքները հոգալու համար հայրը կողմնակի գործ էր վերցնում և գիշերները նստում գրասեղանի առաջ: Նա խոշոր փաթեթների վրա գրում էր հասցեներ և ազգանուններ և յուրաքանչյուր հինգ հարյուր փաթեթի համար ստանում է երեք լիրա: Բայց այդ աշխատանքը շատ էր հոգնեցնում նրան, և հաճախ ճաշի նստած պահերին նա գանգատվում էր տեսողությունից:
Մի անգամ Ջուլիոն ասաց հորը.
-Հայրի ՛կ, թո ՛ւյլ տուր՝ գիշերները աշխատեմ քո փոխարեն:
Բայց հայրը պատասխանեց.
-Ո ՛չ, տղա ՛ս, դու պետք է սովորես: Քո դասերն ավելի կարևոր են, քան իմ փաթեթները: Այլևս չխոսենք այդ մասին:
Որդին գիտեր, որ նման դեպքերում անհնար է հոր հետ վիճել, և այլևս չպնդեց, բայց հետո ահա թե ինչ արեց:
Ջուլիոն սպասեց, որ հայրը անկողին մտնի, ապա ինքը անձայն հագնվեց, մտավ հոր առանձնասենյակը, վառեց լամպը, նստեց գրասեղանի առաջ և սկսեց գրել՝ ճիշտ և ճիշտ նմանակելով հոր ձեռագիրը: Հաջորդ օրը հայրը շատ բարձր տրամադրություն ուներ.
— Դե ՛, Ջուլիո, քո հայրը դեռ կարգին աշխատող է: Երեկ երկու ժամում ես մեկ երրորդով ավելի հասցեներ եմ գրել, քան նախորդ օրը:
Հաջողությունից ոգևորված՝ հաջորդ օրը Ջուլիոն նորից անցավ գործի, Եվ այսպես շատ գիշերներ աշխատեց նա:
Այդպես ամեն գիշեր աշխատելով՝ Ջուլիոն քունը չէր առնում, առավոտյան վեր էր կենում հոգնած, իսկ երեկոները՝ դասերը պատրաստելիս, աչքերն իրենց-իրենց փակվում էին:
-Ջո ՛ւլիո,- ասաց հայրը մի անգամ առավոտյան,- ես քեզ այլևս չեմ ճանաչում. վերջին ժամանակներս դու բոլորովին փոխվել ես: Ես դժգոհ եմ քեզնից:
Տղան մտքում որոշեց վերջացնել իր գիշերային աշխատանքը, բայց նույն օրը՝ ճաշի ժամանակ, հայրը ուրախ ասաց.
— Գիտե՞ք՝ այս ամիս ես իմ փաթեթներով երեսուներկու լիրա ավելի եմ վաստակել, քան անցյալում:
Այս խոսքի վրա նա հանեց քաղցրավենիքով լի մի ծրար, որ գնել էր՝ ընտանիքի հետ այդ արտակարգ իրադարձությունը տոնելու: Երեխաները ծափ տվին ուրախությունից: Իսկ Ջուլիոն ինքնիրեն մտածեց. Ո ՛չ, իմ խե ՛ղճ հայրիկ, ես ստիպված դեռ էլի պիտի խաբեմ քեզ: Եվ նա շարունակեց իր գիշերային աշխատանքը:
Մի անգամ հայրը գնաց դպրոց՝ որդու՝ Ջուլիոյի վիճակից անհանգստացած՝ ուսուցչի հետ խոսելու:
-Ձեր որդուն այլևս առաջվա պես ուսումը չի հրապուրում: Դասերի ժամանակ ննջում է, հորանջում, ցրված է, մինչդեռ նա կարող է փայլուն հաջողությունների հասնել,- ասաց ուսուցչուհին;
Այդ վերեկո հայրը շատ խիստ խոսեց Ջուլիոյի հետ:
-Դու տեսնում ես, որ ես առողջությունս քայքայում եմ աշխատելով, որ դուք լավ սովորեք, իսկ դու ինձ չես օգնում:
Ջուլիոն սաստիկ նիհարեց և գունատվեց: Մայրը սկսեց անհանգստանալ, բայց հայրը, հարևանցի նայելով որդուն նկատեց.
-Դա նրանից է, որ նրան տանջում է խղճի խայթը: Նա այդպիսի տեսք չուներ, երբ լավ էր սովորում և շատ լավ աշակերտ էր:
Ջուլիոն վերջնականապես որոշեց դադարեցնել գիշերային աշխատանքը: Նույն այդ գիշեր նա վերջին անգամ վերկացավ անկողնուց, մտավ առանձնասենյակ, վերցրեց գրիչը: Բայց ձեռքը մեկնելիս դիպավ գրքին: Գիրքն ընկավ հատակին: Արյունը խփեց Ջուլիոյի երեսին. հանկարծ ու հայրը արթնանա: Տղան ականջը հպեց դռանը. ամեն ինչ լուռ էր: Ու սկսեց լարված գրել: Նա գրում ու գրում էր, իսկ այդ ժամանակ հայրը արդեն կանգնել էր նրա թիկունքում: Ընկնող գրքի աղմուկից նա արթնացել էր: Հայրը տեսավ փաթեթի վրա սահող գրիչն ու ամեն ինչ հասկացավ: Անհունք քնքշանքի ու զղջման զգացումը տիրեց նրան: Հոր ձեռքերը գրկեցին Ջուլիոյի գլուխը, իսկ նա անակնկալից ճչաց.
-Հայրիկ, ների ՛ր ինձ, ների ՛ր:
— Ո ՛չ, այդ դո ՛ւ ներիր ինձ,- պատասխանեց հայրը արցունքներից դողահար ձայնով՝ համբույրներով ծածկելով որդու գլուխը,- ես ամեն ինչ հասկացա, իմ թանկագին տղա, գնանք ինձ հետ:
Եվ հայրը Ջուլիոյին տարավ արթնացած մոր անկողնու մոտ:
— Համբուրի ՛ր մեր սքանչելի տղային,- ասաց նա,- Ջուլիոն չորս ամիս չի քնել և աշխատել է իմ փոխարեն: Ես այնպես դաժանորեն տանջում էի նրան, մինչդեռ նա վաստակում էր մեր հացը:
Չորս ամսվա մեջ առաջին անգամ Ջուլիոն թեթևացած սրտով մտավ անկողին և քնեց երկար: Չորս ամսվա մեջ առաջին անգամ նա քնեց խաղաղ քնով և ուրախ երազներ տեսավ, իսկ երբ արթնացավ, իր կողքին ՝ անկողնու ծայրին, տեսավ քնած հոր գլուխը:
Առաջադրանքներ:
1. Քո կարծիքով հայրը որդուն պիտի սիրի միայն սովորելու՞ համար. ինչու՞:
Ես այդ կերպ չեմ մտածում որ պետքը հայրը որդուն սիրի մենակ սովորելու համար։
2. Ինչպե՞ս կգնահատես Ջուլիոյի արարքը:
Նա շատ լավ բան է արել։
3. Ինչի՞ց եք հասկանում, որ ծնողների կողմից սիրված եք, և ե՞րբ եք ձեզ անտեսված զգում ընտանիքում:
Ես ինձ անտեսված չեմ զգում ընտանիքու որովհետև ես շատ լավ ընտանիք ունեմ իսկ ես նրանից եմ հասկանում որ սիրված ենք ես և իմ քույրիկները որ մենք ծնվել ենք հենց այս ընտանիքում։
4. Ինչպե՞ս ես աջակցում ընտանիքիդ. պատմիր:
Ես աջակցում եմ իմ ընտանիքին նրանով որ ես իմ քույրիկներին մայրիկիս տատիկներիս օգնում եմ իսկ իմ հայրիկին ես օգնում եմ իմ սովորելով նրա հետ աշխատելով և օգնելով։
5. Ի՞նչ է սովորեցնում այս պատմությունը:
Այս պատմությունը ինձ սովորեցրել է ավելի բարի լինել։
.Նավակի սեփական արագությունը 13կմ/ժ է,իսկ գետի հոսանքի արագությունը `3 կմ/ժ :Նավակը քանի ժամում կգա և կվեռադառնա 65 կմ ճանապարհը կանգնած ջրում:Քանի ժամում նավակը կգա գետի ափին գտնմվող մի նավամատույցից մյուս նավամատույցը և կվերադառնա,եթե նրանց հեռավորությունը 64 կմ է:
ա) 65 : 13 = 5
5 x 2 = 10
բ) 13 + 3 = 16
64 : 16 = 4
13 – 3 = 10
64 : 10 = 6.4
4 + 6.4 = 10.4
2. Գյուղից մինչև քաղաք հեծանվորդը գնաց 4 ժ`20 կմ/ժ արագությամբ:
Ա)Որքան ժամանակում նա կանցնի վերադարձի ճանապարհը, եթե արագությունը մեծացնի 5 կմ/ժ-ով:
4 x 20 = 80
20 + 5 = 25
80 : 25 = 3.2
Բ) Որքան ժամանակում նա կանցնի վերադարձի ճանապարհը, եթե արագությունը փոքրացնի 4կմ/ժ-ով:
4 x 20 = 80
20 – 4 = 16
80 : 16 = 5
3.Գնացքը 360 կմ հեռավորությունը անցել է 4ժամում, իսկ ավտոբուսը` 90կմ-ը 2 ժամում:Ավտոբուսի արագությունը քանի անգամ է փոքր գնացքի արագությունից:
360 : 4 = 90
90 : 2 = 45
90 : 45 = 2
4. A վայրից B վայր ,որոնց միջև հեռավորությունը 540կմ է, միաժամանակ ուղևորվեցին երկու մեքենա` 90կմ/ժ և 60կմ/ժ արագություններով:
a)Երկրորդ մեքենան առաջինից քանի րոպե հետո կհասնի B վայր
540 : 90 = 6
540 : 60 = 9
9 – 6 = 3
3 x 60 = 180
b) B-ից քանի կմ հեռու կգտնվի երկրորդ մեքենան` առաջին մեքենան B հասնելու պահին:
540 : 90 = 6
9 – 6 = 3
3 x 60 = 180
5.40-ից մինչև 400 բնական թվերի մեջ 20-ի բազմապատիկ քանի թիվ կա:
40, 60, 80, 100, 120, 140, 160, 180, 200, 220, 240, 260, 280, 300, 320, 340, 360, 380, 400
19
6.Գտնել 70-ի պարզ բաժանարարների քանակը:
2, 5, 7
7.Գտնել (34,78) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը:
78 – 34 – 1 = 43
8. Գտնել (-14,28) միջակայքին պատկանող բոլոր ամբողջ թվերի քանակը:
28 – (-14) – 1 = 28 + 14 -1 = 41
9.Գտնել 3/4 և 5/8 թվերի գումարի հակադարձ թիվը:
¾ + 5/8 = 6 + 5/8 = 11/8
11/8 -> -11/8
10.Գտնել 3 հայտարարով բոլոր կանոնավոր կոտորակների գումարը:
1/3 + 2/3 + (-1/3) + (-2/3) = 3/3 + (-3/3) = 0
11.72-ը բաժանել 4:5 հարաբերությամբ:
4 + 5 = 9
72 : 9 = 8
8 x 4 = 32
8 x 5 = 40
Ընկեր Գոհարի ուղեկցությամբ հասանք Գյումրի։ Մենք տեղաորվեցինք հյուրանոցում և սկսեցինք բացահայտել Գյումրին։ Մենք ուղևորվեցինք դեպի վարպետաց փողոց։ Այցելեցինք դարբնոց, տեսանք, թե ինչպես են ստեղծվում դարբնի գործերը։ Թափառեցինք ամբողջ Գյումրվա փողոցներով։ Հիացանք Գյումրվա տեսքով և շնչով։ Ուղևորությունը հետաքրքիր էր, անմոռաց։ Կցանկանամ նորից ուղևորվել Գյումրի։