ԱՄԲՈՂՋ ԹՎԻ ԲԱՑԱՐՁԱԿ ԱՐԺԵՔ
Այն բնական թիվը, որը ցույց է տալիս, թե կոորդինատային ուղղի վրա զրոյից քանի միավոր հեռավորության վրա է գտնվում տվյալ ամբողջ թիվը, կոչվում է այդ ամբողջ թվի բացարձակ արժեք կամ մոդուլ։
Օրինակ՝ A (–4) կետը, ինչպես և D (+4) կետը (տե՛ս նկ. 63) գտնվում են զրոյից կոորդինատային ուղղի 4 միավոր հատվածի հավասար հեռավորության վրա։ Հետևաբար –4 և +4 թվերի բացարձակ արժեքները հավասար են միևնույն 4 բնական թվին։
Օրինակ՝
|−4| = + 4
Այսպիսով՝ զրոյից տարբեր ամբողջ թվի մոդուլը դրական թիվ է։ Հակադիր թվերն ունեն նույն մոդուլը։ |2| = |−2|, |+3| = |−3| = +3, |−5| = |+5| = + 5։
Առաջադրանքներ․
- Լրացրե՛ք բացթողումը, կարդացե՛ք ստացված գրառումը.
ա) |+1| = 1 ,
բ) |−6| = 6 ,
գ) |0| = 0,
դ) |−3| = 3 ,
ե) |+7| = 7 ,
զ) |−8| = 8
2. Գտե՛ք տվյալ թվի մոդուլը.
+2=|-2|
−2=|+2|
+5=|-5|
−5=|+5|
+8=|-8|
−10=|+10|
+100=|-100|
0=0
−3=|+3|
Նշե՛ք երկու տարբեր թվեր, որոնց մոդուլները հավասար լինեն:
|-5|=+5
|-7|=+7
4. 2, 5, −3, 10, −17 թվերից յուրաքանչյուրի համար նշե՛ք նույն մոդուլն ունեցող մեկ այլ թիվ:
|-2|=2
|-5|=5
|-10|=10
- Նշե՛ք երկու թիվ, որոնց մոդուլը լինի.
ա) 2 = |+2|, |-2|
բ) 7, |+7|, |-7|
գ) 9, |+9| |-9|
դ) 8: |+8|, |-8|
6. Կատարե՛ք գործողությունը.
ա) |+ 6| + |+ 7|, =13
բ) |− 9| + |− 8|, =17
գ) |− 6| + |+ 7|, =13
դ) |+ 8| + |+ 9|։ =17
7. Հաշվե՛ք.
ա) |−9| − |−6|, =3
բ) |− 5| − |+ 3|, =2
գ) |−20| − |−6|, =14
դ) |− 17| − |− 8|։=9
8. Հաշվե՛ք գումարը.
ա) |−7| + |+5| + |+8| + |−10|, =30
բ) |+12| + |−2| − |+10| +|−9|, =13
գ) |+18| + |−2| − |−5| − |−15|, =0
դ) |−10| + |−2| − |−8| + |−5|։ =9
9. Գտե՛ք թիվ, որի մոդուլը լինի, քանի՞ այդպիսի թիվ կարելի է գտնել
ա) +5=|-5|
բ)0
գ)+21) |-21|
դ)+123 |-123|
10. Հետևյալ թվերից գտե՛ք ամենամեծ բացարձակ արժեքն ունեցող թիվը. |-21|
11
15
– 3,
– 18
– 21
17
11)Թվերը դասավորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների աճման կարգով. – 18, 0, 29, 3, – 4, – 17, – 5, 39։
0,|3|,|-4|,|-5|, |-17|, |-18|, |29|, |39|
12)Թվերը դասավորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների նվազման կարգով. 81, – 93, 104, – 300, – 88, 112։
|-300|, |112|, |104|, |-93|, |-88|, |81|
13)Խանութ են բերել 96 կարմիր և կապույտ գնդակներ։ Այդ գնդակները դասավորել են խմբերով այնպես, որ յուրաքանչյուր 12 կապույտ գնդակի հետ դրվել է 4 կարմիր գնդակ։ Մեկ շաբաթ հետո 135 այդպիսի գնդակներ էլ են բերել։ Դրանք նույնպես բաժանել են խմբերի, որոնցում յուրաքանչյուր 9 կապույտ գնդակի հետ դրվել է 6 կարմիր գնդակ։ Ընդամենը քանի՞ կարմիր և քանի՞ կապույտ գնդակ է բերվել խանութ։
12+4=16
96:16=6
12×6=72
6×4=24
9+6=15
135:15=9
9×9=81
9×6=54
72+81=153
24+54=78